Brak bezpośredniego przekazu wizerunku i głosu sędziego podczas rozprawy zdalnej może prowadzić do nieważności postępowania
Na stronach Sądu Najwyższego ukazało się uzasadnienie wyroku z 17 stycznia 2024 r. w precedensowej sprawie II CSKP 1763/22: https://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20cskp%201763-22.pdf Autorami uwzględnionej tym wyrokiem skargi kasacyjnej byli nasi wspólnicy – Maciej Kruszyński i Michał Stryjewski.
Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu II instancji, ponieważ w trakcie rozprawy zdalnej bezpośrednio poprzedzającej wydanie tego wyroku sędzia sprawozdawca nie była widoczna ani słyszalna w programie MS Teams, za pomocą którego przeprowadzono tę rozprawę (widoczne były jedynie inicjały, zaś kamera i mikrofon były wyłączone). SN podzielił podniesioną przez nas w skardze argumentację, uznając, że z art. 15zzs1 pkt. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wynika obowiązek bezpośredniego przekazu obrazu i dźwięku podczas rozprawy zdalnej. Naruszenie tego obowiązku przez członka składu orzekającego oznacza jednocześnie naruszenie zasad bezpośredniości, ustności i jawności. Jeśli dochodzi do tego podczas rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku, uzasadniony jest zarzut nieważności postępowania z powodu sprzeczności składu orzekającego z przepisami prawa (art. 323 w zw. z art. 379 pkt 4 k.p.c.).
Naszym wspólnikom gratulujemy sukcesu przed SN!
Sukces wspólników oraz Miasta Józefów i Hydrosfery w postępowaniach apelacyjnych
Reprezentowane przez naszą kancelarię (r.pr. Tomasza Barylskiego i adw. Michała Stryjewskiego) Hydrosfera Józefów sp. z o.o. oraz Miasto Józefów wygrały w drugiej instancji (przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie) dwa, trwające kilka lat procesy sądowe, w których zasadzono łącznie ponad 24 milionów zł.
Pierwsza ze spraw ma charakter precedensowy. Dotyczy odszkodowania za nieprzyznaną przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych dotację na przebudowę ul. Wawerskiej. Inwestycja została wykonana w 2015 r. Józefów ubiegał się wówczas o dofinansowanie ze środków unijnych. W trakcie realizacji inwestycji Jednostka skróciła termin pozwalający uznać wydatki za kwalifikowane, w wyniku czego odmówiono miastu przyznania dotacji. Decyzja ta została zaskarżona do sądu administracyjnego. Po wygranym procesie przed Wojewódzkim i Naczelnym Sądem Administracyjnym (również z naszym udziałem), które stwierdziły, że postępowanie konkursowe zostało przeprowadzone z naruszeniem regulaminu, w 2018 roku Józefów złożył pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie o zapłatę odszkodowania z tego tytułu. Sąd I instancji przyznał rację miastu. Od wyroku apelację wniosła Mazowiecka Jednostka, która została oddalona prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 29 listopada 2023 r.
Sprawa jest opisana na stronach Miasta Józefów:
https://www.jozefow.pl/sad-10-milionow-dla-jozefowa-5837
Druga sprawa – wytoczona przez Hydrosferę Józefów Sp. z o. o. przeciwko Otwockiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji (OPWiK) – dotyczyła zawyżanych w latach 2011 – 2019 stawek za oczyszczanie ścieków w otwockiej oczyszczalni. Proces był długotrwały i skomplikowany. Wymagał nie tylko zaangażowania prawnego, ale też znajomości specyfiki rynku usług wodnokanalizacyjnych i związanych z tym zagadnień ekonomicznych. Warto zaznaczyć, że kwestia zbyt wysokich stawek za odprowadzane ścieków była tak istotna dla Józefowa, że miasto wybudowało własną oczyszczalnię. 27 lutego 2024 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok, którym oddalił apelację OPWiK.
Sprawa jest opisana na stronach Miasta Józefów:
https://www.jozefow.pl/kolejna-wygrana-w-sadzie-145-mln-zl-dla-jozefowa-6000
Reprezentowane przez naszą kancelarię (r.pr. Tomasza Barylskiego i adw. Michała Stryjewskiego) Hydrosfera Józefów sp. z o.o. oraz Miasto Józefów wygrały w pierwszej instancji dwa, trwające kilka lat procesy sądowe, w których zasadzono łącznie ponad 20 milionów zł.
Pierwsza ze spraw – wytoczona przez Hydrosferę Józefów Sp. z o. o. przeciwko Otwockiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji (OPWiK) – dotyczyła zawyżanych w latach 2011 – 2019 stawek za oczyszczanie ścieków w otwockiej oczyszczalni. Proces był długotrwały i skomplikowany. Wymagał nie tylko zaangażowania prawnego, ale też znajomości specyfiki rynku usług wodnokanalizacyjnych i związanych z tym zagadnień ekonomicznych. Warto zaznaczyć, że kwestia zbyt wysokich stawek za odprowadzane ścieków była tak istotna dla Józefowa, że miasto wybudowało własną oczyszczalnię.
Druga sprawa ma charakter precedensowy. Dotyczy odszkodowania za nieprzyznaną przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych dotację na przebudowę ul. Wawerskiej. Inwestycja została wykonana w 2015 r. Józefów ubiegał się wówczas o dofinansowanie ze środków unijnych. W trakcie realizacji inwestycji Jednostka skróciła termin pozwalający uznać wydatki za kwalifikowane, w wyniku czego odmówiono miastu przyznania dotacji. Decyzja ta została zaskarżona do sądu administracyjnego. Po wygranym procesie przed Wojewódzkim i Naczelnym Sądem Administracyjnym (również z naszym udziałem), które stwierdziły, że postępowanie konkursowe zostało przeprowadzone z naruszeniem regulaminu, w 2018 roku Józefów złożył pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie o zapłatę odszkodowania z tego tytułu. Sąd przyznał rację miastu.
Sprawy są opisywane na stronach Miasta Józefów:
Kancelaria BARYLSKI BRZOZOWSKI I WSPÓLNICY doradcą OKRE DEVELOPMENT w procesie pozyskania finansowania na budowę osiedla we Wrocławiu
Kancelaria BARYLSKI BRZOZOWSKI I WSPÓLNICY doradzała w procesie negocjacji, zawarcia i wykonywania umowy kredytowej, w ramach której BNP Paribas Bank Polska zapewnił finansowanie budowy osiedla mieszkaniowego dla OKRE Development z belgijskiej grupy Koramic Real Estate.
Transakcja polegała na uzyskaniu przez spółkę celową kredytu budowlanego oraz kredytu VAT z przeznaczeniem na budowę dziewięciokondygnacyjnego budynku mieszkalnego wraz z powierzchnią usługową oraz miejscami postojowymi. Inwestycja zlokalizowana jest przy ulicy Drukarskiej we Wrocławiu, w jednej z najszybciej rozwijających się dzielnic miasta.
Zakres doradztwa Kancelarii obejmował negocjowanie dokumentacji finansowania projektu (m.in. umowy kredytowej, umowy wsparcia oraz dokumentów zabezpieczeń), a także wsparcie w zakresie spełniania warunków wypłaty.
Zespołem kancelarii BARYLSKI BRZOZOWSKI I WSPÓLNICY kierował radca prawny Paweł Helta (wspólnik).
Spółki z grupy Koramic Real Estate są strategicznym klientem naszej kancelarii i jesteśmy dumni, że możemy wspomagać Koramic Real Estate w ramach jej działalności w Polsce.
Reprezentowany przez naszą kancelarię Torprojekt sp. z o.o., lider konsorcjum spółek Torprojekt i Kuryłowicz & Associates sp. z o.o., po wielu miesiącach negocjacji zawarł z PKP PLK S.A. aneksy do podpisanej w styczniu 2018 r. umowy na „Wykonanie dokumentacji projektowej oraz prowadzenie nadzoru autorskiego dla realizacji przebudowy linii średnicowej w Warszawie w ramach projektu POIŚ 5.1-13 „Prace na linii średnicowej w Warszawie na odcinku Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia” oraz umowę na zamówienie podobne. Jest to znaczne rozszerzenie zakresu prac. Wprowadzone zmiany obejmują przygotowanie dokumentacji projektowej dla:
- przebudowy tunelu średnicowego linii kolejowej nr 448 i nr 002 (linii podmiejskiej i dalekobieżnej);
- budowy nowego podziemnego przystanku osobowego w rejonie ronda de Gaulle’a w Warszawie wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz wyłączeniem z ruchu pasażerskiego przystanku osobowego Warszawa Powiśle;
- budowy nowego przystanku osobowego w rejonie ulicy Solec w Warszawie wraz z infrastrukturą towarzyszącą;
- budowy nowych dwutorowych łącznic kolejowych w kierunku linii nr 006 i 009 wraz z dostosowaniem układu torowego głowicy wschodniej i zachodniej stacji Warszawa Wschodnia.
Jeden z naszych wspólników, adw. Michał Stryjewski, wspierał Torprojekt sp. z o.o. w tych niezwykle ważnych i bezprecedensowych negocjacjach od początku, aż do ich pomyślnego zakończenia. Ich skutkiem jest znaczące podwyższenie wynagrodzenia wykonawcy za sporządzenie dokumentacji projektowej.
Modernizacja linii średnicowej to zdecydowanie najważniejsza inwestycja kolejowa w aglomeracji warszawskiej w ciągu ostatnich lat. Linia ta ma strategiczne znaczenie nie tylko dla Warszawy, ale także dla całego kraju. Jej zaprojektowanie jest zadaniem wysoce skomplikowanym i nieporównywalnym co do zakresu z innymi obiektami.
O zawarciu aneksów informowały liczne media np.:
https://warszawa.tvp.pl/53336737/dwa-nowe-przystanki-linii-srednicowej-podpisano-umowe-na-projekt
https://kolejowyportal.pl/jest-umowa-na-projekt-nowych-przystankow-na-linii-srednicowej/
Coraz głośniej o zatrzymanej budowie osiedla przy Centrum Handlowym Westfield Arkadia. Pod koniec kwietnia Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził słuszność zeszłorocznego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, uchylającego decyzję w sprawie pozwolenia na budowę dla tej inwestycji. Autorami skargi do WSA, jak też pełnomocnikami przed NSA byli wspólnicy z naszej kancelarii Barylski Brzozowski i Wspólnicy, Maciej Kruszyński i Michał Stryjewski. Jak pisze na swoich stronach internetowych Gazeta Wyborcza: „Inwestycja, która miała być gotowa w lipcu 2021 r., zamarła. To precedens. Nie ma w Warszawie tak dużego osiedla, którego budowa zatrzymałaby się w trakcie prac nie z powodu kłopotów finansowych dewelopera, tylko z powodu niezgodności projektu z planem zagospodarowania. Inwestycja jest ogromna, sam kontrakt z wykonawcą, firmą Budimex opiewał na 158 mln zł.” gazeta.pl. O sprawie pisze także branżowy portal HouseMarket.pl i warszawa.naszemiasto.pl.
Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania w dobie pandemii COVID-19
Miło nam poinformować, że w najnowszym wydaniu prestiżowego czasopisma „Studia Prawa Prywatnego” (nr 2, 2020) ukazał się artykuł naszego wspólnika z Kancelarii Prawniczej Barylski Brzozowski i Wspólnicy prof. Adama Brzozowskiego pt. „Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania w dobie pandemii – o konieczności zastosowania nadzwyczajnych środków”.
Pan Profesor dostrzegając, że pandemia koronawirusa (COVID-19) jest dla przedsiębiorców bardzo trudnym doświadczeniem, analizuje istniejące regulacje prawne dotyczące wpływu zmiany okoliczności na wykonanie zobowiązań. Nie ulega wątpliwości, iż w tych niecodziennych okolicznościach niezwykle istotne jest znalezienie rozwiązań prawnych minimalizujących negatywne następstwa kryzysu. Jednym z nich jest art. 3571 KC, który umożliwia osiągnięcie skutku adaptacyjnego. Zastosowanie tego przepisu wiąże się jednak z dość długim i skomplikowanym postępowaniem sądowym. Aby tego uniknąć, pomocne mogą być wypracowane przez międzynarodową praktykę klauzule hardship i force majeure, które także są omawiane w artykule.
Publikacja jest dostępna także w Systemie Informacji Prawnej Legalis oraz pod adresem (dostęp płatny):
Przypominamy, że nasz wspólnik, prof. Adam Brzozowski, jest autorem monografii na temat klauzuli rebus sic stantibus oraz poświęconych jej fragmentów t. 6 Systemu Prawa Prywatnego pod redakcją A. Olejniczaka i Komentarza do Kodeksu cywilnego pod red. K. Pietrzykowskiego, a także licznych artykułów naukowych na ten jakże aktualny obecnie temat.
Na stronach NSA i w serwisie LEX ukazało się właśnie uzasadnienie wyroku z 9 marca 2020 r., którym WSA w Warszawie na skutek skargi naszej kancelarii, uchylił decyzję o pozwoleniu na budowę jednego z największych osiedli mieszkaniowych w dzielnicy Śródmieście. Autorami skargi byli mec. Maciej Kruszyński i mec. Michał Stryjewski z Kancelarii Prawniczej Barylski Brzozowski i Wspólnicy. W tej złożonej sprawie Sąd rozważał m.in. zgodność projektu budowlanego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, prawidłowość dokumentacji geologiczno-inżynierskiej oraz dostęp inwestycji do drogi publicznej i przyłączy, podzielając większość z podniesionych przez nas zarzutów. Gratulujemy naszym wspólnikom!
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/60F30CA5B1
28 lutego 2020 roku w Warszawie odbyło się organizowane przez Barylski T., Olszewski A., Brzozowski A. Kancelaria Prawnicza Sp.k. wspólnie z CCM Management seminarium poświęcone waloryzacji kontraktów budowlanych.
W swoich wystąpieniach prelegenci z naszej kancelarii – prof. dr hab. Adam Brzozowski oraz prof. dr hab. Wojciech Kocot – omówili ogólną charakterystykę, jak też praktyczne aspekty stosowania klauzuli rebus sic stantibus w prawie polskim w świetle najnowszego orzecznictwa oraz na tle uregulowań zagranicznych. Przedstawili także problematykę umownych klauzul waloryzacyjnych typu force majeure (siły wyższej) i hardship. Szczególne zainteresowanie Uczestników podczas kuluarowych dyskusji z prawnikami z naszej kancelarii wzbudziła kwalifikacja wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 epidemii COVID-19 w krajach azjatyckich (mającej obecnie oficjalny status pandemii) jako przypadku siły wyższej lub nadzwyczajnej zmiany stosunków w świetle prawa polskiego i umów na bazie FIDIC. Podczas drugiej serii wystąpień głos zabrali inżynierowie z CCM Management – Andrzej Michałowski i Michał Lempkowski, którzy zaprezentowali uczestnikom praktyczne aspekty rzetelnej kalkulacji roszczenia opartego na ustawowej klauzuli rebus sic stantibus lub umownych klauzulach waloryzacyjnych, jak też problematykę analizy zmienności cen surowców w branży budowlanej pod kątem jej kwalifikacji jako nadzwyczajnej zmiany okoliczności. W roli moderatora wystąpił mec. Michał Stryjewski – wspólnik naszej Kancelarii, również specjalizujący się w zagadnieniach waloryzacji kontraktów.
Wszystkim Uczestnikom serdecznie dziękujemy za udział w wydarzeniu!
Już 28 lutego 2020 r. w Warszawie odbędzie się seminarium pn. „Waloryzacja” kontraktów budowlanych – teoria a rzeczywistość. Organizatorami wydarzenia są Kancelaria Prawnicza “BARYLSKI BRZOZOWSKI I WSPÓLNICY oraz firma CCM Construction & Claims Management działająca na rynku usług doradczych branży budowlanej.
Uczestnikom seminarium przedstawione zostanie szerokie spektrum zagadnień związanych z waloryzacją kontraktów budowlanych. Wydarzenie ma na celu przybliżenie uwarunkowań prawnych obejmujących wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania umowne, omówienie rodzaju ryzyk kontraktowych przypisanych każdej ze stron umowy i związanych ze wzrostem kosztów realizacji robót oraz przedstawienie różnych możliwości praktycznego podejścia do waloryzacji w celu ustalenia kwoty odpowiadającej rzeczywistej wartości realizowanych robót budowlanych.
Wydarzenie objęte zostało patronatem merytorycznym Stowarzyszenia Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców SIDiR.
Zapraszamy do udziału!
Z przyjemnością informujemy, że prawnicy naszej kancelarii: Prof. Adam Brzozowski oraz adw. Michał Stryjewski doprowadzili do wydania wyroku zmieniającego umowę i zasądzającego dodatkowe wynagrodzenie dla naszego Klienta – jednego z wiodących na polskim rynku wykonawców robót drogowych – z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków (art. 3571 § 1 k.c. – rebus sic stantibus). W tym złożonym i skomplikowanym postępowaniu, który dotyczył wykonania drogowych robót budowlanych na jednej z dróg ekspresowych, podnoszone były argumenty związane z nadzwyczajnym wzrostem cen paliw oraz asfaltów w latach 2011 – 2012. Treść uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego można znaleźć pod tym adresem:
http://orzeczenia.ms.gov.pl/content/$N/154505000007503_XXV_C_001345_2016_Uz_2019-09-09_002
Od 01.01.2020 r. zapraszamy Państwa do nowego biura, które znajduję się na ulicy
Zakroczymskiej 13 lok. 1, 00-225 Warszawa.
sprawdź na mapie
Po trwającym wiele lat postępowaniu nasza kancelaria doprowadziła do prawomocnego ustalenia, że podwyżka opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu pod jednym z największych centrów handlowych w Warszawie jest uzasadniona jedynie w 19% w stosunku do kwoty wskazanej w wypowiedzeniu. Mec. Michałowi Stryjewskiemu i mec. Maciejowi Kruszyńskiemu, którzy reprezentowali powodową spółkę przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie, gratulujemy!
W zeszłym roku informowaliśmy o wydaniu przez Sąd Najwyższy wyroku z 12 kwietnia 2018 r. (II CSK 399/17) w sprawie o zapłatę odszkodowania przeciwko Skarbowi Państwa, w której Powoda reprezentował nasz wspólnik, mec. Maciej Kruszyński. 23 marca 2019 r. na łamach Rzeczpospolitej ukazał się artykuł autorstwa Sędziego SN w stanie spoczynku Antoniego Górskiego, byłego przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa, w którym wyrok ten został poddany szczegółowej analizie. Autor z zadowoleniem przyjął odejście przez SN od dawnej linii orzeczniczej, dotyczącej dopuszczalności przeprowadzenia dowodu z protokołu przesłuchania świadka, sporządzonego w innym postępowaniu. Zagadnienie to stanowiło przedmiot jednego z głównych zarzutów skargi kasacyjnej, przygotowanej przez mec. Kruszyńskiego. Cieszymy się, że rozstrzygnięcie SN zostało zauważone przez tak znamienitego Autora. Poniżej link do artykułu na stronach internetowych Rzeczpospolitej:
https://www.rp.pl/Rzecz-o-prawie/303239993-Protokol-przesluchania-swiadka-jako-dowod-w-innej-sprawie.html
W kodeksie cywilnym ustawodawca nie przejął zawartego w art. 10 ust. 2 dekretu z dnia 8 października 1946 r. – Prawo spadkowe (Dz. U. Nr 60, poz. 328 z późn. zm.) uregulowania zgodnie, z którym zrzeczenie praw do dziedziczenia może być ograniczone do zrzeczenia się tylko prawa do zachowku. W związku z powyższym, w nauce prawa powstała wątpliwość, czy w obecnym stanie prawnym, dopuszczalne jest zrzeczenie się samego prawa do zachowku. Zgodnie bowiem z art. 1047 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych kodeksie umowa o spadek po osobie żyjącej jest nieważna. Natomiast na mocy art. 1048 k.c., spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Za istnieniem możliwości zawarcia umowy o zrzeczenie się zachowku opowiedzieli się m.in.: M. Pazdan [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, t. II, Warszawa 2003, s. 956 i n.; W. Hans, Umowy dotyczące spadku, NP 1967, Nr 2, s. 244; M. Pazdan, Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia, s. 194; A. Doliwa, w: System PrPryw, t. 10, 2009, s. 930; E. Rott-Pietrzyk, Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia – uwagi de lege lata i de lege ferenda, Rej. 2006, Nr 3, s. 117–118; P. Księżak, Zachowek w polskim prawie spadkowym, Warszawa 2010, s. 130 i nast.; W. Borysiak, w: Osajda, Komentarz KC 2013, III, s. 1133.
Przeciw dopuszczalności takich umów wypowiedzieli się natomiast m.in.:: J. Pietrzykowski, w: Komentarz 1972, t. III, s. 1989; E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński, [w:] Gudowski, Komentarz KC 2017, t. 6, s. 434, Nb 5.
Powyższy problem został przesądzony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 marca 2017 r. III CZP 110/16, w której udzielona została odpowiedź na pytanie Sądu Okręgowego we Wrocławiu o następującej treści: „Czy w świetle zakazu sformułowanego w art. 1047 k.c. dopuszczalne jest zawarcie umowy o zrzeczenie się prawa do zachowku pomiędzy przyszłym spadkodawcą i uprawnionym do zachowku spadkobiercą ustawowym, na podstawie stosowanego odpowiednio art. 1048 k.c.?”.
Sąd Najwyższy dopuścił możliwość zawarcia spornej umowy. W uzasadnieniu omawianego orzeczenia wskazano przy tym, że kodeks cywilny nie zawiera zakazu zrzekania się w drodze umowy prawa do zachowku, nie ma bowiem normy prawnej, w świetle której zawarcie takiej umowy byłoby expressis verbis wyłączone. Ponadto, art. 1048 k.c. wyraźnie dopuszcza możliwość zawarcia umowy o zrzeczenie się dziedziczenia. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zrzeczenie się zachowku stanowiącego odrębne prawo będące pochodną prawa do dziedziczenia. Skoro zatem zrzeczenie się dziedziczenia zawiera w sobie implicite zrzeczenie się zachowku, to maiore ad minus można skutki takiego zrzeczenia ograniczyć i na podstawie z art. 1048 k.c. i zrzec się jedynie prawa do zachowku.
Sąd Najwyższy wskazał także na ekonomiczny sens zawarcia umowy zawierającej zrzeczenie się jedynie prawa do zachowku. Takiej sytuacji nie obejmuje bowiem art. 992 k.c., zgodnie z którym przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia, co powoduje zwiększenie zachowku innych uprawnionych. Zrzekający się prawa do zachowku jest natomiast – zgodnie z ogólną regułą wynikającą z art. 991 k.c., nakazującą przy oznaczaniu części spadkowej będącej podstawą ustalenia zachowku uwzględnić wszystkich spadkobierców ustawowych – brany pod uwagę przy obliczaniu zachowku innych uprawnionych. Ma to ten skutek, że ograniczenie zrzeczenia się tylko do zachowku wyłącza zachowek zrzekającego się, ale nie powoduje pojawienia się nowych uprawnionych do zachowku. Dzięki zrzeczeniu się zachowku zamiast zrzeczenia się dziedziczenia, spadek jest obciążony mniejszym długiem o pokrycie roszczeń o zachowek.
Sąd Najwyższy stwierdził również, że umowa o zrzeczenia się prawa do zachowku zwiększa swobodę testowania przyszłego spadkodawcy o wartość zachowku, a jednocześnie zmniejsza obciążenie spadku długiem o pokrycie roszczeń o zachowek. Ma to szczególne znaczenie przy planowaniu sukcesji pokoleniowej w przedsiębiorstwie, gdzie realizacja roszczeń zachowkowych może zagrozić płynności finansowej przedsiębiorstwa i jego integralności gospodarczej, a w skrajnych przypadkach prowadzić do likwidacji przedsiębiorstwa, wbrew woli spadkodawcy co do losów majątku po jego śmierci. Umowy takie są przy tym instrumentem pozwalającym zminimalizować lub w ogóle wyeliminować spory dotyczące sukcesji powstające po śmierci spadkodawcy. Umowa zrzeczenia się prawa do zachowku pozwala ściśle regulować przyszłą sukcesję, zwłaszcza przedsiębiorstwa. Sąd Najwyższy wskazał przy tym, że taka wykładnia przepisów wspiera uelastycznienie prawa spadkowego i poszerza prawa spadkodawcy.
Autor: r.pr. Paweł Helta
Wystąpienie profesora Adama Brzozowskiego, wspólnika naszej kancelarii Barylski Brzozowski i Wspólnicy na temat waloryzacji umownej podczas Konferencji Ochrona Konsumenta 2018 organizowanej przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego: https://www.youtube.com/watch?v=wmEHuO0sNPA
Prof. dr hab. Piotr Kruszyński, adwokat, of counsel
Profesor nauk prawnych i adwokat wpisany na listę adwokatów Izby Adwokackiej w Warszawie. Współpracownik kancelarii od wielu lat. Pracownik naukowy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Wieloletni Dyrektor Instytutu Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Arbiter Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Ekspert z zakresu prawa karnego – materialnego i procesowego. Autor licznych publikacji naukowych z zakresu prawa karnego, w tym współautor podręcznika z procedury karnej oraz Systemu Prawa Karnego Procesowego a także wielu innych publikacji książkowych, artykułów i glos, które były publikowane w renomowanych czasopismach prawniczych.
Przez 27 lat swojej kariery jako adwokat prowadził wiele, głośnych i skomplikowanych spraw karnych, zarówno jako obrońca, jak i pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych. Były to m.in. sprawy o najpoważniejsze przestępstwa gospodarcze (tzw. przestępstwa białych kołnierzyków). Wielokrotnie przygotowywał kasacje do Sądu Najwyższego. Doradzał też kluczowym klientom Kancelarii, jak również sporządzał opinie prawne w zakresie prawa karnego.
Ścieżka naukowa:
- 1963-1968 Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- od 1974 doktor nauk prawnych, rozprawa doktorska pt. „Warunkowe umorzenie postępowania karnego”
- 1983 habilitacja pt. „Zasada domniemania niewinności w polskim postępowaniu karnym”
- od 1991 profesor nadzwyczajny UW
- od 1995 tytuł naukowy profesora
- od 1997 profesor zwyczajny UW
Ścieżka zawodowa:
- 1968-1970 aplikacja sądowa
- 1970 egzamin sędziowski
- od 1990 adwokat
Obecnie zajmowane stanowiska:
- Kierownik Zakładu Międzynarodowego Postępowania Karnego Instytutu Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- Pierwszy Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury
- Arbiter w Sądzie Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
Wybrane publikacje:
- The investigative stage of the criminal process in Poland. Case Study: Poland [w:] Suspects in Europe. Procedure rights of the investigative stage of the criminal process in the European Union (red.) E. Cape, J. Hodgson, T. Prakken, T. Spronken, AGTS, Interseutia, Metro, Antwerpen-Oxford 2007
- Wykład Prawa Karnego Procesowego, (red. P. Kruszyński), Białystok 2012
- Znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu jako podstawa umorzenia postępowania [w:] Funkcje procesu karnego, Księga ku czci prof. Janusza Tylmana (red. T. Grzegorczyk), Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011
- Merytoryczna kontrola zasadności oskarżenia przed rozprawą [w:] Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, Księga ku czci dr Ewy Weigend, Rok XV: 2011
- Europejski kodeks postępowania karnego (red. P. Kruszyński, Sz. Pawelec, M. Warchoł), Warszawa 2010
- Pozycja sędziego śledczego na tle modeli postępowania przygotowawczego [w:] Palestra 2008, 1-2, nr 3/4, nr 5/6 [współautor: M. Warchoł]
- Uwagi do projektu ustawy o zmianie kodeksu karnego i innych ustaw w zakresie przepisów o przepadku [w:] Palestra, nr 9-10/2007. [współautor: Sz. Pawelec]
- Zasada prawa do obrony w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu – zagadnienia wybrane[w:] Gaudium in litteris est. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Genowefie Rejman z okazji osiemdziesiątych urodzin, Warszawa 2005
- Stanowisko prawne obrońcy w procesie karnym, Białystok 1991
- Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 1983
- System Prawa Karnego Procesowego, Tom II „Proces karny – rozwiązania modelowe w ujęciu prawnoporównawczym” pod redakcją prof. P. Kruszyńskiego
- Ułaskawienie a prawo łaski [w:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015-2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej (red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski), Warszawa 2016;
- Dowody i postępowanie dowodowe w procesie karnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem, Warszawa 2018 [współautor: dr hab. Monika Zbrojewska i sędzia SO dr Michał Błoński];
Języki obce:
– angielski (biegle),
– niemiecki (biegle).
Prawnicy z naszego działu procesowego reprezentują klientów także w postępowaniach sądowoadministracyjnych, w tym w sprawach podatkowych. Po rozpoznaniu skarg kasacyjnych złożonych przez mec. Macieja Kruszyńskiego Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami z 15 maja 2018 r. uchylił zaskarżone decyzje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (a także wyroki WSA w Warszawie z 2 marca 2016 r.) w przedmiocie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Treść uzasadnienia jednego z wyroków została opublikowana na stronach NSA: https://lnkd.in/d6cCXHg.
Inspektor Ochrony Danych Osobowych w Zarządzie Morskiego Portu Gdańsk S.A. oraz Roshen Europe Sp. z o.o.; Specjalista w zakresie prawa ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa informacji oraz nowych technologii. Wieloletni praktyk w zakresie audytów i wdrożeń systemów ochrony danych osobowych w ramach międzynarodowych grup kapitałowych. Autor metodologii szacowania ryzyka dla ochrony danych osobowych oraz procedury klasyfikacji naruszeń ochrony danych osobowych.
Absolwent Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego w specjalności Europejskie i Polskie Prawo Gospodarcze i Finansowe oraz Studiów Podyplomowych „Wykonywanie funkcji administratora bezpieczeństwa informacji i inspektora ochrony danych” w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (PAN).
Autor publikacji:
- Wybrane zagadnienia związane z obowiązkiem prowadzenia rejestru czynności przetwarzania, Monitor Prawniczy, Nr 3/2018
- Obowiązek wyznaczenia inspektora ochrony danych osobowych, Monitor Prawniczy, Nr 16/2018
- Powierzanie przetwarzania danych osobowych, Monitor Prawniczy, Nr 9/2019
